Ekonomi psikoloji ilişkisi

Günümüzde dünya genelinde ülkeler arasında farklılık gösterse de kirlenme, bozulma, yozlaşma yaşanıyor. Kirliliğin kaynağı insan; insanın manen kirlenmesi doğaya, çevreye, toplu yaşama yansıyor. Kişi, benmerkezci, havadan inme kazanç peşinde, kendini ve çıkarını aşırı önemsiyor. Güdüleme de bu yönde olduğundan kişi kendisi için her şeyi mubah, sakıncasız görüyor. Güdüleme, motivasyon insanı, emeksiz, katma değer yaratmadan kazanmaya özendiriyor. Borsada oyna kazan, kripto para al kazan, kazan-kazan, altın al kazan, kur korumalı mevduat hesap aç kazan, karşılıksız kazan, hatta kazı kazan. Hep kazanç, peki kaybeden kim? Ortada belli bir varlık, para varsa birileri kazanıyorsa, diğerleri kaybediyor demektir. Ya da kazançlar sanal, reel değil yalnız aracılar, özendirenler kazançlı. Oyunculara bir de onurlandırıcı sıfat kullanılıyor, yatırımcı deniyor. Yatırım, ekonomik anlamda, mal ve hizmet üretme, katma değer yaratma amacına yönelik uzun süreli kaynak özgülemektir. Öneriler yatırım değil, plasman, parayı nemalandırmaya yöneliktir

 

   İnsan davranışlarına ilişkin gözlemlemeler, bulgular, soruna ışık tutacak nitelikte. Prof. Dr. Tevfik Dalgıç’ın 1 Aralık 2022 tarihinde Cumhuriyet’te yayımlanan “Makamlar yükseldikçe psikopatlık artıyormuş” başlıklı yazısı, aydınlatıcı nitelikte:

“ABD’de yapılan bir araştırma, aşırı güç kullanma meraklısı, kendisine haddinden fazla değer veren, hep başkalarını suçlayan, nadiren kendi hatasını kabul eden” şeklinde tanımlanan psikopatlığın makamlar yükseldikçe arttığını ortaya koyuyor. Araştırmanın bulguları gözlemlerle de örtüşüyor.

Öztin Akgüç   Cumhuriyet